Της Ελισσάβετ Κρούσσα
Σε ένα από τα πιο εμβληματικά τότε κάμπινγκ της Ελλάδας, στην παραλία της Κάτω Αχαΐας, μας ταξιδεύει η Ελισσάβετ Κρούσσα. Αναλυτικά το δημοσίευμα της :
” Το γλυκό πουλί της νιότης! Είναι μια παλιακια φωτογραφία στο κάμπινγκ μας. Βλέπεις μια φωτογραφία και όλα σου έρχονται στο μυαλό. Ο πατέρας μου ήταν ένας πρωτοπόρος άνθρωπος όταν ανοίξαμε το καμπινκ ολη η Ελλάδα ειχε δεν είχε δέκα κάμπινγκ!
Στη φωτογραφία εκτός από τον πατερα μου τη μητέρα μου εμένα και τη μικρή μου αδερφή βλέπετε και τους άλλους που δεν τους καλοθυμάμαι και τόσο καλά μόνο τον μανάβη δεξιά θυμάμαι
Για μεγάλο διάστημα δεν είχαμε ούτε ρεύμα, με λάμπες λουξ βλέπαμε τα βραδια και με καντήλια με με ελαιόλαδο που τα έβγαζαν οι τουρίστες φωτογραφίες. Με το θόρυβο από αυτές τις λάμπες μου σπάγανε τα νεύρα το βράδυ. Νερό είχαμε δικό μας από αρτεσιανό και ψυγείο είχαμε μεγάλο με πάγο και ούτε άσφαλτος στο δρόμο δεν υπήρχε ο δρόμος ήταν χωματόδρομος !
Όταν έβρεχε γινόταν μια λίμνη.
Ήταν κοντά στις Αλυκές το ψαροχώρι. Ηταν μια περιοχη που πολύ παλια έφτιαχναν αλάτι. Ο πατέρας μου άνοιξε πρώτος το δρόμο. Δεξιά βλέπετε τον μανάβη μας δεν θυμάμαι πως τον ελεγαν και αν θυμάμαι καλά ερχόταν με το γαϊδουράκι κάθε πρωί και έφερνε ντομάτες φρούτα αυγά και όλα τα ζαρζαβατικα από τον κήπο του!
Δεν έχω ξανά φάει στη ζωή μου τόσο νόστιμες και μυρωδάτες ντομάτες!
Μαγειρεύαμε σε ξυλοσομπα! Δεν μπορώ να σας περιγράψω τις μυρωδιές. Το καλύτερο φαΐ ήταν η ψαρόσουπα. Ειδικά τις Κυριακές γεμίζαμε από κόσμο που ερχόταν από την Πάτρα! Κοσμοπλημμυρα.Ερχόταν και η θεια Μιράντα με τον θείο Ντιντη!Η οικογένεια του ειχε παλιά τα 22 τα τσιγάρα! Θυμάμαι ακόμα αυτό το μπλε πακέτο τα τσιγάρα! Από αυτά κάπνιζε και ο μπαμπάς. Μετά άσσο χωρίς φίλτρο. Με ένα σπίρτο άναβε το πρώτο τσιγάρο το πρωί μέχρι το βράδυ ήταν με ένα τσιγάρο στο χέρι!
Στην περίοδο της χούντας δεν είχε καθόλου τουρισμό
Λίγοι. Ο πατέρας μου είχε ολη την περίοδο μεσίστια τη σημαία. Έρχονταν άνθρωποι του καθεστώτος και του έκαναν παράπονα. Θυμάμαι είχε έρθει και ο Καρύδας Υπουργός τουρισμού του καθεστώτος. Σχεδόν τον έδιωξε ο πατέρας μου. Η αλήθεια είναι ότι να του ζητούσε ο πατέρας μου θα του το έδινε. Δάνειο ξέρετε από εκείνα τα θαλασσοδανεια. Ήταν κατά της χούντας ο πατέρας μου. Δεν ήταν από αυτούς που θα έβγαινε στο βουνό αλλά ειχε πολύ τρέλα. Δεν τον έκανες καλά.
Τότε ήταν που μας έφτιαξε ο στρατός το δρόμο. Ήρθε η άσφαλτος μέχρι το κάμπινγκ. Και έφεραν και το ρεύμα. Κάθε βράδυ ο πατέρας μου άκουγε Deutsche Welle. Τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και της Μελίνας Μερκούρη ήταν απαγορευμένα εμείς τα ακούγαμε από τη Deutsche Welle.
Δίπλα ήταν το ψαροχώρι οι Αλυκές! Οταν έρχονταν τα καΐκια το καλύτερο ψάρι το φύλαγαν για τον πατέρα μου. Συναγρίδες Σφυρίδες γάμπαρες. Τότε η θάλασσα ειχε πολλά ψάρια ακόμα. Με τις συρτες βυθού χάλασαν τη θάλασσα. Και ο θείος μου ο Πέτρος ψάρευε κάθε μέρα κεφαλοπουλα με πετονιά. Κάποια φορά τα βλέπω σπάνια αυτά τα ψάρια σε εκλεκτά μόνο ψαράδικα και έχουν 100 ευρώ το κιλό.
Το καμπινκ ήταν 22 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Πάτρας και σε εμάς έρχονταν τουρίστες από Αγκώνα Μπρίντιζι και Μπάρι! Συνήθως Γερμανοί λόγω του ότι η μαμά μου ήταν Γερμανίδα!
Οι ευρωπαϊκοί τουριστικοι οδηγοί έγραφαν για το δικό μας κάμπινγκ τις καλύτερες κριτικές! Οι οδηγοί της ADAC! Το καμπινκ ήταν ακριβώς πάνω στη θάλασσα και αυτό ήταν ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Με κόπο φυτέψαμε τα δένδρα για ίσκιο. Η περιοχή ηταν “γουλί”. Πρώτα βάλαμε πεύκα. Κάηκαν όλα το χειμώνα από τους βοριάδες. Μετά μουριές. Αυτές έπιασαν σκουλήκι
Μια δυο επέζησαν. Μετά φέραμε αρμυρίκια από το ποτάμι. Αυτά δεν πάθαιναν τιποτα στους βοριάδες του χειμώνα. Με τα χρόνια θέριεψαν! Ένα ένα τα πότιζα για να μεγαλώσουν όλα τα καλοκαίρια. Περνάω καμία φορά σημερα και έχει γίνει δάσος.
Έρχονταν τουρίστες και με bus caravan όχι μόνο με σκηνές. Αυτά ήταν τα καλύτερα. Με ένα τέτοιο ειχε έρθει και ο δήμαρχος της Στοκχόλμης κάνοντας περιοδεία στην Πελοπόννησο
Ντρεπόμουν να μπω μέσα. Βιβλιοθήκη wc σάουνα κουζίνα ντουζιέρα σαλόνι. Και ο πατέρας μου το θαύμαζε. Ντρεπομασταν να μπούμε μέσα σας λέω. Όταν έρχονταν Ιταλοί ήταν η χειρότερη μας
Έφερναν μεγάλη αναστάτωση στο καμπινκ μιλούσαν πολύ φωναχτά. Έρχονταν με ολη την οικογένεια θείες ξαδέρφες γινόταν χαμός. . Τρομάζαμε να τους ησυχάσουμε. Είχαν μεγάλα τροχόσπιτα
Πολλές φορές είχαμε και 500 άτομα τη βραδιά
Δεν μπορώ να σας περιγράψω την κούραση ολη μέρα. Παιδάκι ήμουν και πονούσαν τα πόδια μου αφόρητα δεν μπορούσα να κοιμηθώ το βράδυ από τους πόνους !Ήταν κοντά και τα Ολυμπια οι Δελφοί και η Ανδρίτσαινα με το ναό του Απόλλωνα. Είχα πάει δεκάδες φορές και ξεναγούσα τον κόσμο. Το πιο ωραίο ήταν το ταξίδι στη Ζάκυνθο με το καραβάκι από την Κυλληνη με τα καπηλεια και τον Άγιο Διονύσιο. Να πω την αλήθεια τις ζήλευα πολύ αυτές τις θάλασσες ήταν υπέροχες. Αργότερα ταξίδεψα πολύ στη ζωή μου. Τα ταξίδια για μένα ήταν σα να πας στο περίπτερο να πάρεις τσιγάρα. Ακόμα έχω μια βαλίτσα πάντα έτοιμη για ταξίδι.
Οι τουρίστες αγόραζαν χρυσό και πολλά αναμνηστικά. Θυμάμαι κάτι χρυσά μενταγιόν με σκαλισμένη την Ακρόπολη. Ποιο χεράκι άραγε έκανε ολη αυτή τη δουλειά? Τότε ήταν και που κάποιοι γιατροί μας επισκέφτηκαν στο καμπινκ μας και κάλεσαν το χειμώνα τα Χριστούγεννα και πήγαμε οδικώς στη Βουδαπέστη! Μια κωμόπολη με μεσαιωνικά κτήρια και πάνω στον Δούναβη. Δεν ξέρω τι λέτε εσείς αλλά για μένα ήταν μια πλούσια πόλη τότε. Το βράδυ μας πήγαν σε ένα μαγαζί που έπαιζαν τσιγγάνικα βιολιά. Η απόλαυση ηταν πέρα απο τις ξεναγήσεις το παραδοσιακό φαγητό που ήταν το γκούλας κρέας με κόκκινη σάλτσα και πιπεριές πράσινες. Το κελάρι τους ήταν γεμάτο με όλα τα καλούδια. Το σαλάμι Ουγγαρίας είναι σπεσιαλιτέ.
Το παιδί τους ειχε την ίδια ηλικία με εμένα και κάναμε παρέα πολλά χρόνια. Άλληλογραφουσαμε. Όλες αυτές οι χώρες λόγω και της ανατολικής Γερμανίας μάθαιναν σα ξένη γλώσσα τα γερμανικά οπότε καταλαβαίνετε συνεννοούμασταν άνετα! Ήταν ένα ωραίο παιδί . Ακόμα θυμάμαι τη μορφή του. Είχαμε υποσχεθεί ότι θα παντρευτούμε ξέρετε τώρα πως γίνονται αυτά στα παιδιά. Δεν είχε γεννηθεί η αδερφή μου οπότε πρέπει να ήμουν 8-9 ετών.
Είχαμε δημιουργήσει και αλλες φιλίες και με άλλες οικογένειες για χρόνια μέσα στο κάμπινγκ. Έρχονταν και ξανα έρχονταν κάθε καλοκαίρι. Ειχε γίνει το στέκι. Όπως με τον Αυστριακό το Rudi και την οικογένεια του. Ναι πήγα και δέκα φορές στη Βιέννη! Για ένα παιδί την εποχή εκείνη καταλαβαίνετε ήταν το κάτι άλλο να κάνεις όλα αυτά τα ταξίδια! Οι δικές μας γυναίκες έκαναν ακόμα μπάνιο με τη ρόμπα όπως και η γιαγιά μου και οι τουρίστριες στο καμπινκ μας έκαναν γυμνόστηθες ηλιοθεραπεία στην παραλία! Άλλα ήθη και έθιμα! Ήταν και η εποχή της απελευθέρωσης!
Ήθελε την εποχή εκείνη ο πατέρας μου να ανοίξει και ένα άλλο κάμπινγκ για γυμνιστές στην περιοχή προς τον Αραξο στο Γιανισκαρι! Φυσικά η εκκλησία δεν άφησε και η ιδέα εγκαταληφθηκε!
Ηταν η εποχή που η χώρα άρχισε να αποκτά εισόδημα από τον τουρισμό
Θυμάμαι μια φορά που ήμασταν στην Ανδρίτσαινα και μετά την επίσκεψη στο ναό του Απόλλωνα κάτσαμε στο χωριό να φάμε. Θα ήμασταν είκοσι άτομα. Βγάλαμε τα τραπέζια στο δρόμο
Κάποια στιγμή ήθελε να περάσει ένα αυτοκίνητο. Τότε σηκώσαμε τα τραπέζια για λίγο στην άκρη να περάσει το αυτοκίνητο και μετά συνεχίσαμε το φαΐ μες τη μεση στο δρόμο! Πιο δεμένοι ήμασταν με την οικογένεια Weichan! Αυτή η φιλία κρατησε τα περισσότερα χρόνια. Αυτός ήταν ένας γερμανοτσεχοσλοβακος δάσκαλος. Ειχε φύγει από την τσεχοσλοβακια και δούλευε σε μια αποθήκη φαρμάκων στη δυτική Γερμανία. Πολύ μορφωμένος! Οταν σας λέω πολύ μορφωμένος ήταν τέρας μορφωσεως! Ειχε μια εγγονή τη Jasmine που είχε την ίδια ηλικία με την αδερφή μου! Έπαιζαν ασταμάτητα μαζί! Την περίοδο της επιστράτευσης και με την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 74 ηταν σε εμάς τον ρώτησα αν θα υπάρξει λύση τι θα γίνει? Μου ειχε απαντήσει με απόλυτη βεβαιότητα ΟΧΙ! Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει λυθεί το κυπριακό. Σα το μετέωρο βήμα του πελαργού ένα πράγμα. Έχω πάει και στη βόρεια Κύπρο. Πολλές φορές με φιλοξένησαν οι Weichan σπίτι τους στη Γερμανία μέχρι που μεγάλωσα. Η γυναίκα του ήταν μία πολύ ζωντανή γελαστή και όμορφη σύντροφος η Grista. Είχαν έρθει και η κόρη τους με τον άντρα της πολλές φορές
Τις γιορτινές μέρες όπως τον δεκαπεμταύγουστο ο πατέρας μου έψηνε αρνί στη σούβλα και κερνουσε τον κόσμο. Γιόρταζε τον λέγαν Τάκη. Μια μικρή κωμόπολη! Έρχονταν και Ινδιάνοι Αμερικανοί Άγγλοι από τη Χαβάη…Έρχονταν και ξανά ερχόταν. Φυσικά ήρθαν και οι θείοι μου τα αδέρφια της μάνας μου απο το Μόναχο όλοι και ξαδέρφια και ξαδερφες!
Ο πιο αγαπημένος ήταν ο Peter. Αυτός ερχόταν και από μικρός με τη γιαγιά Elisabeth ερχόταν και το χειμώνα. Μια χαρά έπαιζε με τα παιδιά της γειτονιάς και ας ήξερε αυτός μόνο γερμανικά
Τα παιδιά της γειτονιάς μου τον φώναζαν Peter Pan. Το κάμπινγκ έκλεισε οριστικά οταν πέθανε ο πατέρας μου το 95. Ήταν μια εποχη μέσα για μέσα στον πόλεμο στη Γιουκοσλαβια! Βομβαρδισμοί! Τα ξεχάσατε? Στο μηδέν ο τουρισμός για άλλη μια φορά μετά τι 74.
Το μετέτρεψαν για ενα διάστημα αναγκαστικά σε ντισκοτέκ το 92 το ονόμασαν “Ναυπηγείο”!
Μετά τίποτα
Ένα μαυσωλείο αναμνήσεων
Οι άνθρωποι με την ζωή τους τον κοπο τους το βιος τους γράφουν την ιστορία! Ενω άλλοι με ευκολία την καταστρέφουν!
