Άρθρο του Δημήτρη Στεμπίλη
Μια αστραπή η ζωή μας … μα προλαβαίνουμε…
Νίκος Καζαντζάκης
Όλοι θα συμφωνήσουν ότι λόγω θέσης – γεωφυσικής και πολιτικής – η Αχαγιά είναι μια πόλη-μητρόπολη Δήμου με τεράστιες δυνατότητες. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, με «ταφόπλακα» αυτή της κρίσης, έχει χάσει την ενδεχόμενη δυναμική της. Εξαιρώντας τις εξωγενείς αιτίες για τη στασιμότητα ή την οπισθοχώρηση, η πόλη και η περιοχή ταλανίζεται από παθογένειες, που διαχρονικά αντιμετωπίζονται με ατολμία ή σκοπιμότητα και έτσι τα προβλήματα μετατίθενται στο μέλλον.
Τα δύο τελευταία πανδημικά χρόνια δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε ότι γίνεται μια προσπάθεια περισσότερο συγκροτημένη -λόγου χάρη στην καθαριότητα, στο ζήτημα του νερού ή την ανάπλαση της παραλίας- και θα είναι άστοχο να προβούμε σε πρόωρες αποτιμήσεις για το έργο της νυν δημοτικής αρχής. Ωστόσο, ο επισκέπτης και ο κάτοικος, υποψιασμένος ή μη, μπορεί κινούμενος στην αγορά και την πόλη ή διαμένοντας σ’ αυτή, να κάνει κάποιες διαπιστώσεις που είναι εξόφθαλμες και τείνουν να γίνουν, αν δεν είναι ήδη, κουλτούρα της πόλης.
Κώδικας οδικής κυκλοφορίας
- Είναι πολύ σπάνια έως ανύπαρκτη εικόνα να δεις κάποιον να φοράει κράνος, ενώ τα αυθαίρετα ποσοστά που μπορούν να δοθούν για τη χρήση ζώνης στο αυτοκίνητο είναι χονδρικά 80% χωρίς και 20% με ζώνη. Επιπλέον, κάτι ακόμη πιο εγκληματικό, πολλοί οδηγοί, μόνο κατ’ όνομα γονείς, έχουν τα μικρά παιδιά τους πάνω στα μηχανάκια χωρίς προφύλαξη ή στη θέση του συνοδηγού χωρίς ζώνη και με ανοιχτό παράθυρο. Ταυτόχρονα, κυκλοφορούν πολλά δίτροχα με σπασμένες εξατμίσεις (παλαιό φαινόμενο) ή άλλα ηλεκτρικά (νέα μόδα), που λόγω νεότητας δημιουργείται εύλογο ερώτημα αν οι οδηγοί τους έχουν δίπλωμα. Αυτά, δυστυχώς, συμβαίνουν μπροστά στα μάτια της αστυνομίας που κινείται -στο πλαίσιο της δουλειάς τους- στους δρόμους της πόλης ή σε εκπροσώπους της που κυκλοφορούν επιδεικτικά χωρίς κράνος.
- Το παρκάρισμα στο κέντρο παραμένει παράδειγμα προς αποφυγή. Ο καθένας αφήνει το αυτοκίνητό του όπου τον βολεύει (λογική σαλούν στην άγρια δύση), ενώ η πλατεία Δημοκρατίας, μέχρι να εφαρμοστούν πάλι τα σωστά περσινά μέτρα -χρειάζεται άμεση διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους και εφαρμογή-, μοιάζει περισσότερο με πάρκινγκ, παρά με ελεύθερο χώρο, που αν προσθέσουμε και την άναρχη (sic) τοποθέτηση των τραπεζο-καθισμάτων και την εκκωφαντική από ορισμένα μαγαζιά μουσική, που οι ιδιοκτήτες τους δεν καταλαβαίνουν ότι δεν θέλει «κόπο», αλλά «τρόπο» και δεν αφήνουν συμπολίτες τους να κοιμηθούν, το παζλ του «ό,τι να ’ναι» συμπληρώνεται με τον πιο έκδηλο τρόπο.
Πιθανόν να φταίει η υποστελέχωση, ωστόσο, είναι καιρός να υπάρξει αποφασιστικότητα για όλα τα παραπάνω και άλλα φαινόμενα τα οποία αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση.
H ιδιαίτερη γειτονιά της πόλης μας
Με τους συμπολίτες μας Ρομά ζούμε μαζί εδώ και 50 χρόνια. Οι σχέσεις «λαϊκών» και «τσιγγάνων», όπως αυτοαποκαλούμαστε έχει σε αυτόν το μισό αιώνα διακυμάνσεις.
- Στην αρχή, αδιαφορία από την πλειοψηφική ομάδα των «λαϊκών», με εξαίρεση την περίοδο που η επίσημη πολιτεία θέσπισε θεσμούς επιμόρφωσης. Ταυτόχρονα, κάποια επεισόδια μεταξύ νέων των δύο κοινοτήτων που καταδείκνυαν την υφέρπουσα καχυποψία ένθεν-κακείθεν. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε ένα πελατειακό καθεστώς που περιλάμβανε προνόμια και παραχωρήσεις. Η διαμόρφωση αυτής της σχέσης λειτουργούσε εξελικτικά όσο ο δήμος περιοριζόταν στα όρια του παλιού Δήμου Δύμης. Με τον Καλλικράτη οι συσχετισμοί άλλαξαν, ωστόσο, αυτή η δεξαμενή πολιτικής ισχύος παραμένει σημαντική με τους όρους πια να καθορίζονται, όπως δείχνουν τα πράγματα, από την κοινότητα των Ρομά.
Όλη η παραπάνω κατάσταση δημιούργησε ένα σαθρό υπόβαθρο που αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία «λαϊκοί» και «τσιγγάνοι» αντιλαμβάνονται την αμοιβαία μας συνύπαρξη. Η λογική του «γκέτο» βόλεψε για πολύ καιρό και τις δύο κοινότητες, αφού οι «ντόπιοι λαϊκοί» δεν θα έρχονταν σε επαφή με τους «τσιγγάνους» και οι τελευταίοι θα διατηρούσαν την κατά παράδοση αυτονομία τους. Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει, ωστόσο, είναι ότι οι κοινωνίες είναι οργανισμοί σε εξέλιξη, σύμφωνα πάντα με τις συγκυρίες. Δηλαδή, οι συμπολίτες μας Ρομά επένδυσαν στα «προνόμια» μεγεθύνοντας τη γεωγραφική παρουσία τους και αυξάνοντας την πολιτική τους δύναμη, ενώ οι λαϊκοί απολάμβαναν την κατά την περιθωριοποίηση των πρώτων, με στερεότυπα όπως «αυτοί δεν θέλουν να ενσωματωθούν».
Το αποτέλεσμα είναι η συνοικία των τσιγγάνων, ενώ θα μπορούσε να είναι κάτι πολύ προωθητικό για την πόλη, να είναι ένα ουσιαστικά «άβατο» -με εξαίρεση τις επιχειρηματικές δραστηριότητες-, με περιβαλλοντολογική ρύπανση, πλημμελή τήρηση κανόνων υγιεινής, μηδενικής νομιμότητας κυκλοφοριακή συμπεριφορά και επικράτηση μιας μόνιμης και κατασκευασμένης φολκλόρ εικόνας, με κόκκινα πανιά και σκόρδα να κοσμούν σε όλη τη διάρκεια του έτους, και όχι σύμφωνα με το παραδοσιακό έθιμο, τα παλαιότερα και νεόδμητα κτίρια της συνοικίας μιας πόλης, που υποτίθεται ότι βρίσκεται στον 21ο αιώνα. Κατ’ αναλογία και καθ’ υπερβολή είναι σαν αυτό που κάνουν κάποιοι «λαϊκοί» με την έπαρση της ελληνικής σημαίας στα σπίτια τους σε άσχετες με τις εθνικές εορτές περιόδους. Και για να μην θεωρήσει κάποιος ότι υπερβάλλουμε, ας κάνει μια έρευνα για την πραγματικά ανεξέλεγκτη κατάσταση, εστιάζοντας στο πόσες φορές η Αχαγιά έγινε πρώτη είδηση για παραβίαση των μέτρων την περίοδο της πανδημίας – συνέβη και σε παραλιακό μαγαζί «μπαλαμών»- ή ας προσπαθήσει να κοιμηθεί ένα καλοκαίρι πριν τις 2 τα ξημερώματα λόγω των δήθεν εθίμων – μαθαίνουμε τελευταία ότι η όντως σημαντική μουσική παράδοση των Ρομά περιλαμβάνει τεράστια ηχεία…
Αυτό ίσως που δεν καταλαβαίνουν οι συμπολίτες μας Ρομά -ειδικά αυτοί που δεν έχουν μεγάλη οικονομική επιφάνεια-, που φαίνεται να απολαμβάνουν την ισχύ τους, είναι ότι η αυτογκετοποίησή τους εγκυμονεί κινδύνους για τους ίδιους. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής έπαιρνε 7% στις εθνικές εκλογές. Χρειάζεται αποδοχή των κοινών κανόνων συνύπαρξης έτσι ώστε η οργανωμένη πολιτεία να μπορεί να λειτουργήσει με ισονομία για όλους και όχι κατά περίσταση, κατά χρώμα, εθνικότητα ή φυλή. Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι σε περιόδους κρίσης όλοι ψάχνουν «αποδιοπομπαίους τράγους». Αυτό χρειάζεται να το συνειδητοποιήσουν και όσοι προοδευτικοί πολίτες ενδιαφέρονται μόνο για την δική τους καλή σχέση με την κοινότητα και όχι να ανοίξουν δρόμους σκέψης και πρακτικής για κοινή ζωή με σεβασμό των νόμων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κλείνοντας αυτές τις πρώτες διαπιστώσεις θεωρώ ότι η απάντηση όλων μας προς όλους μας πρέπει να είναι αυτό που είχε απαντήσει το 1962 ο βουλευτής της ΕΔΑ και κοινώς αποδεκτή πολιτική προσωπικότητα, Ηλίας Ηλιού, στον υπουργό Προεδρίας της κυβέρνησης Καραμανλή και μετέπειτα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, που είχαν εξαιρετική προσωπική σχέση μεταξύ τους παρά τις ιδεολογικές διαφορές, Κωνσταντίνο Τσάτσο, όταν ο τελευταίος του είπε ότι «θα σας ταράξουμε στο ξύλο»:
«θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα»…
ΥΓ. Μια πραγματική όαση που μας κάνει μα αισιοδοξούμε για το μέλλον, παρά την κατά περίπτωση δυστοπική εικόνα της πόλης, είναι η οργάνωση και η λειτουργία του Κέντρου Υγείας Κάτω Αχαΐας και η συνεργασία του με το Δήμο και τους πολίτες χωρίς διακρίσεις.
