Εισήγηση Μαυραγάνη στο 5ο Αναπτυξιακό συνέδριο για τη Δυτική Ελλάδα
Η σημερινή μου ομιλία περιέχει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για τις δυνατότητες της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αλλά και ιδιαίτερα της Αχαΐας απ’ όπου κατάγομαι. Το άντλησα από ένα άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ» την 13 Νοεμβρίου 2016 με τίτλο «Κι όμως στις εξαγωγές η Δυτική Ελλάδα πάει καλά».Στο άρθρο αυτό, σημειώνεται ιδιαίτερα πως πέτυχε αύξηση κατά 11% παρουσιάζοντας θετικό εμπορικό ισοζύγιο εισαγωγών/εξαγωγών 114,3%.
Η ελπίδα όμως χρειάζεται ένα κατάλληλο περιβάλλον που να ευνοεί την επιχειρηματικότητα, πολιτική και οικονομική σταθερότητα και στρατηγικό σχέδιο στο οποίο θα έχουν συμμετοχή οι τοπικοί φορείς και το οποίο θα αγωνιστούν να εφαρμόσουν οι πολιτικοί.
Αν γυρίσουμε πίσω στον χρόνο θα διαπιστώσουμε πως το λιμάνι με την εμπορική του κίνηση υπήρξε ο κινητήριος μοχλός ανάπτυξης της Πάτρας αλλά και γενικότερα της περιοχής της Δυτικής Ελλάδος. Μέχρι πρόσφατα την δεκαετία του 60 και του 70, οι προβλήτες του λιμανιού ήταν γεμάτες με εμπορικά πλοία που μαρτυρούσαν την σπουδαία εμπορική και βιομηχανική δραστηριότητα της περιοχής μας.
Μετά την περίοδο αυτή, παρουσιάστηκε η ραγδαία αύξηση στην διακίνηση των εμπορευμάτων με containers (εμπορευματοκιβώτια) που συνεχίζεται με συνεχώς αυξανόμενους ρυθμούς, καθώς προσφέρονται με οικονομικούς όρους στην ασφαλή διακίνηση των εμπορευμάτων με χρήση όλων των διαθέσιμων μέσων για την μεταφορά τους (πλοία, τραίνα, φορτηγά).
Το λιμάνι της Πάτρας, μέσα σε ένα περιβάλλον αποβιομηχάνισης που έπληττε σε απόλυτο βαθμό την περιοχή, δεν προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες, με αποτέλεσμα στο νέο περιβάλλον να λειτουργεί περιθωριακά -όσον αφορά το εμπορικό τμήμα της- ενώ θα έπρεπε να αποτελεί κεντρικό κόμβο μεταφοράς του συνόλου του Δυτικού άξονα με πρωταγωνιστικό ρόλο.
Επαναπαύτηκε στην ενδυνάμωση των επιβατηγών-οχηματαγωγών ως μοναδικό δίαυλο εμπορικής σύνδεσης με την Δυτική Ευρώπη.
Έτσι σήμερα, ως εμπορικό λειτουργεί ένα τμήμα του στο παλιό λιμάνι που εξυπηρετεί ένα μικρό μέρος βιομηχανιών για την προμήθεια πρώτων υλών με πλοία χύδην φορτίου.
Και το μεγάλο πλήθος των εμπορευμάτων που κάνουν χρήση εμπορευματοκιβωτίων, διακινούνται μέσω του Πειραιά, ως το πλησιέστερο λιμάνι που έχει αντίστοιχες υποδομές.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το κόστος της χερσαίας μεταφοράς μέχρι το λιμάνι του Πειραιά να είναι πολύ υψηλό που αυξάνει σημαντικά το κόστος των διακινουμένων προϊόντων και εμπορευμάτων.
Αντίστοιχα δε, μειώνει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που σημαίνει πως η περιοχή μας δεν είναι ελκυστική για την προσέλκυση μεγάλων μεταποιητικών μονάδων αλλά το αντίθετο.
Οι νέοι οδικοί άξονες της Ολυμπίας και Ιονίας αποτελούν μια ευκαιρία που αν δεν αξιοποιηθεί θα μεταβληθεί σε απώλεια για την περιοχή μας. Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας αναβαθμίζεται και το λιμάνι της Πάτρας πρέπει να αξιοποιήσει τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα.
Η προοπτική ανάπτυξης για το λιμάνι είναι αφενός η λειτουργία του ως συμπληρωματικού λιμανιού του Πειραιά εφόσον υπάρξει σιδηροδρομική σύνδεση και αφετέρου η ξεχωριστή εμπορική του δραστηριότητα για τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής.
Σημαντικές περιφερειακές πόλεις της χώρας μας, με σαφείς Στρατηγικούς στόχους, έχουν επιτύχει να έχουν εμπορικά λιμάνια με υποδομές για την φορτοεκφόρτωση και εναπόθεση εμπορευματοκιβωτίων όπως για παράδειγμα τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, του Ηρακλείου και του Βόλου.
Λιμάνια που χωροταξικά είναι σε υποδεέστερη θέση σε σχέση με το λιμάνι της Πάτρας που έχει άμεση σύνδεση – μέσω Αδριατικής – με την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.
Να αναφέρω σαν παράδειγμα το λιμάνι του Βόλου, πως σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει παρουσιάσει, ενώ το 2001 είχε μηδαμινή διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων, σήμερα διακινεί περίπου 10.000 ετησίως, προσεγγίζουν πλοία feeders και έχει καταφέρει να θέσει τις βάσεις για την εγκατάσταση μεγάλων και μεσαίων μεταποιητικών μονάδων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει και παρουσιάσει το Επιμελητήριο Αχαΐας από σαράντα μεταποιητικές μονάδες της περιοχής της Δυτικής Ελλάδος, διαπιστώνεται πως διακινούν ετησίως 6500 containers για εξαγωγή και 4500 containers για εισαγωγή.
Αυτές έχουν συχνότητα διακίνησης 500-600 containers μηνιαίως για εξαγωγές και 350-450 μηνιαίως για εισαγωγές.
Από την μελέτη αυτή και από τα συγκεντρωθέντα στοιχεία προκύπτει πως η συνολική διακινούμενη ποσότητα είναι τριπλάσια από το σύνολο των επιχειρήσεων της περιοχής της Δυτικής Ελλάδος και αυξάνεται αν υπολογισθούν και άλλες περιοχές.
Η συνολική δε διακίνηση γίνεται μέσω του Πειραιά, που το κόστος μεταφοράς είναι πενταπλάσιο τουλάχιστον σε σχέση με το κόστος μεταφοράς μέχρι το λιμάνι της Πάτρας.
Καθώς από τα στοιχεία του Επιμελητηρίου, αποδεικνύεται πως η παρουσία του εμπορικού λιμένα στην Πάτρα
-θα ισχυροποιήσει την παρουσία των ήδη λειτουργουσών μονάδων.
-θα θέσει τις βάσεις για αύξηση της παραγωγής και προσθήκης νέων μονάδων.
-θα προσελκύσει νέες μεταποιητικές μονάδες ακριβώς λόγω ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Καταγράφοντας δε, πως μία θέση άμεσης εργασίας στην βιομηχανία δημιουργεί τέσσερις θέσεις έμμεσης εργασίας στις υποστηρικτικές προς την βιομηχανία επειχιερήσεις, κρίνεται ως ένα έργο που θα φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην περιοχή και στο επίπεδο της απασχόλησης και στο επίπεδο παραγωγής πλούτου.
Σήμερα ειδικά με το δίκτυο μικρών εμπορευματικών κέντρων, βρισκόμαστε πιο κοντά στην ανάδειξη της Ελλάδας σε logistic hub της Νοτιανατολικής Ευρώπης και η Πάτρα δεν πρέπει για μια ακόμη φορά να είναι απούσα.
Στην αναθεώρηση του Στρατηγικού Πλαισίου Επενδύσεων Μεταφορών (ΣΠΕΜ) 2014-2025, θα πρέπει η ένταξή του να είναι σε πρώτη προτεραιότητα.
Και κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ένα παράδειγμα γιατί η κατασκευή του εμπορικού λιμένα έχει τεράστια σημασία οικονομική και κοινωνική.
Πρόσφατα ο Οργανισμός Λιμένα Θεσσαλονίκης δημοσιοποίησε οικονομικά στοιχεία. Το 63% των συνολικών εσόδων του προήλθε από τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων ενώ το 37% από τις άλλες δραστηριότητες και αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να μας δείχνουν τον δρόμο.
Με τον τρόπο που σας προανέφερα η ανάπτυξη του λιμανιού της Πάτρας καθίσταται ο κεντρικός πυλώνας ανάπτυξης της Δυτικής Ελλάδας και της Νέας Αχαίας μαζί με τους υπόλοιπους δηλαδή:
• τις διάφορες μορφές τουρισμού (θρησκευτικός, εναλλακτικός, εποχικός, συνεδριακός κ.ά.),
• την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας μέσω των Ανώτερων και Ανώτατων Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που εδρεύουν στην Αχαΐα,
• την αξιοποίηση του τεράστιου πολιτιστικού αποθέματος και των ανθρώπινων πόρων του πολιτισμού στην περιοχή μας,
• την στοχευμένη ενίσχυση του του πρωτογενή τομέα.
Τα στοιχεία που λείπουν για να φτάσουμε στον επιθυμητό στόχο της ανάπτυξης είναι το όραμα και ο στρατηγικός σχεδιασμός, σε συνδυασμό με την πολιτική βούληση, και πάνω απ’ όλα η πολιτική αλλαγή με μια κυβέρνηση που θέλει και μπορεί να βγάλει τη χώρα από το οικονομικό αδιέξοδο και να την οδηγήσει σε βιώσιμη σταθερή ανάπτυξη.
