Μπορεί να δείχνουν εντυπωσιακές οι προτάσεις του πρωθυπουργού για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά η εφαρμογή τους -εφόσον συγκεντρωθεί και η απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία- θα προκαλέσει σημαντικές παρενέργειες στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, ενώ κάποιες άλλες προτάσεις του εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να εφαρμοστούν.
Αν ίσχυαν από σήμερα οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις, για παράδειγμα, θα έπρεπε να αποσυρθούν άμεσα από την πολιτική ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Φώφη Γεννηματά, ο Πάνος Καμμένος και περίπου τα 2/3 των βουλευτών, ενώ σε έναν χρόνο θα έπρεπε να αποσυρθεί και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας! Η πρότασή του για ανώτατο όριο κοινοβουλευτικής θητείας στα οκτώ χρόνια είναι ίσως το πιο ακραίο παράδειγμα διάταξης που θα προκαλέσει επιπλοκές στα κόμματα. Σύμφωνα με τις αλλαγές που πρότεινε ο πρωθυπουργός την περασμένη Δευτέρα, «κανένας βουλευτής δεν θα μπορεί στο εξής να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη».
Αν η κυβέρνηση επιμείνει μέχρι τέλους σε αυτή την πρότασή της, τότε μέχρι να ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση θα πρέπει να αποχωρήσουν από τη θέση τους όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, εκτός από τον Βασίλη Λεβέντη και τον Σταύρο Θεοδωράκη. Αν υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση κατορθώσει να εξαντλήσει την τετραετία και να ψηφίσει το νέο Σύνταγμα ως το 2020, τότε όλοι οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί θα έχουν συμπληρώσει οκταετία ως βουλευτές και δεν θα έχουν το δικαίωμα να θέσουν ξανά υποψηφιότητα!
Το ίδιο θα ισχύσει περίπου και για τα 4/5 του συνόλου των βουλευτών, εκ των οποίων οι περισσότεροι έχουν ήδη συμπληρώσει οκταετία! Εφόσον, μάλιστα, μετά την ψήφιση του νέου Συντάγματος ο κ. Τσίπρας παραμένει πρωθυπουργός, θα πρέπει να εγκαταλείψει και αυτό το αξίωμά του, αφού σύμφωνα με την πρότασή του στο εξής δεν θα μπορεί να ορκιστεί πρωθυπουργός πολιτικό πρόσωπο που δεν θα είναι βουλευτής!
Εδώ θα μπορούσε να αντιτείνει κανείς ότι ο κ. Τσίπρας, προκειμένου να προστατέψει τον εαυτό του, αλλά και όλους τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, οι οποίοι -πλην Λεβέντη και Θεοδωράκη- έχουν συμπληρώσει οκταετία στη Βουλή, θα μπορούσε να προβλέψει στο μέλλον ότι η οκταετία θα αρχίσει να μετράει μετά την ψήφιση του νέου Συντάγματος. Ομως, ακόμη και αν γίνει έτσι (αν και οι συνταγματικές διατάξεις δεν αναστέλλονται επί οκταετία όταν ψηφίζονται), ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να εγκαταλείψει την πολιτική προτού συμπληρώσει τα πενήντα του χρόνια, όπως και ο κ. Μητσοτάκης, η κυρία Γεννηματά, ο κ. Καμμένος, αλλά και όποιος άλλος βουλευτής έχει εκλεγεί μετά το 2012 και επανεκλέγεται από τότε.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, στην παρούσα σύνθεση της Βουλής η «γενιά» του 2009, που συμπληρώνει οκταετία το 2017, αριθμεί 167 από τους συνολικά 300 βουλευτές. Εφόσον επικυρωθεί η κυβερνητική πρόταση, δηλαδή, περίπου τα 3/5 της Βουλής θα πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα!
Καταργούν, κατ’ ουσίαν, τις προτάσεις δυσπιστίας
Στις προτάσεις Τσίπρα περιλαμβάνεται επίσης η λεγόμενη «εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας». Με άλλα λόγια, το κόμμα της αντιπολίτευσης που θα καταθέσει πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης θα πρέπει προηγουμένως να έχει φροντίσει να εξασφαλίσει συμμαχίες που να διασφαλίζουν αυτοδυναμία στη Βουλή, οι οποίες θα συνοδεύουν την πρόταση για νέο πρωθυπουργό. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση καταργεί στην πράξη την πρόταση δυσπιστίας προς την κυβέρνηση, καθώς είναι αδύνατον να διασφαλιστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία σε βάρος του πρωθυπουργού εναντίον του οποίου θα στρέφεται η πρόταση μομφής.
Τα δημοψηφίσματα αυξάνονται και καταργούνται!
Σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, τα δημοψηφίσματα αναβαθμίζονται.
Τα μεγάλα δημοψηφίσματα, όμως, στην πραγματικότητα καταργούνται! Ενώ η κυβέρνηση παραμένει σταθερά υπέρ της άποψης ότι οι πολίτες θα πρέπει να εκφράζονται για τα ζητήματα που τους αφορούν, για τα μεγάλα ζητήματα εισηγείται ένα πλαίσιο που στην ουσία τα καθιστά ανεφάρμοστα.
Σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση θεσπίζεται:
– Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του κράτους.
– Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.
– Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.
– Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα, όπου ολόκληρα κόμματα αδυνατούν να συγκεντρώσουν 200.000 ψήφους για να διασφαλίσουν την είσοδό τους στη Βουλή, δεν είναι καθόλου εύκολο να συγκεντρωθούν 500.000 ή 1.000.000 υπογραφές, οι οποίες μάλιστα δεν μπορούν να υποβληθούν ηλεκτρονικά διότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο διπλοψηφίας.
Ενώ λοιπόν δημιουργείται η αίσθηση ότι οι πολίτες θα μπορούν να εκφραστούν μέσω δημοψηφισμάτων για κάθε σημαντική κυβερνητική πρωτοβουλία, στην πραγματικότητα τα δημοψηφίσματα για καίρια ζητήματα καταργούνται επειδή οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή τους αυστηροποιούνται!
Αξίζει εδώ να σημειωθεί επίσης ότι αν ίσχυε ήδη το Σύνταγμα που εισηγείται η κυβέρνηση, το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αν προηγουμένως δεν είχαν συγκεντρωθεί 1.000.000 υπογραφές!
Επανακρατικοποίηση για ΔΕΗ-ΕΥΔΑΠ
Στις προτάσεις Τσίπρα υπάρχουν και ορισμένες άλλες διατάξεις για τις οποίες ήδη εκφράζονται ζωηρές αμφιβολίες για το αν μπορούν να εφαρμοστούν.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η πρότασή του για πρόβλεψη συνταγματικής κατοχύρωσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Την ίδια στιγμή όμως που ο κ. Τσίπρας εξαγγέλλει τη συνταγματική προστασία των δύο αυτών αγαθών, ο αρμόδιος υπουργός του έχει ήδη υπογράψει την ιδιωτικοποίηση τμήματος της ΔΕΗ αλλά και της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.
Η ιδιωτικοποίησή τους προβλέπεται, εξάλλου, και από το τρίτο μνημόνιο που έχει υπογράψει ο κ. Τσίπρας, αλλά και από το κοινοτικό δίκαιο που ως γνωστόν κατισχύει του Συντάγματος, όσο η χώρα μας παραμένει μέλος της Ευρώπης. Αρα ή θα πρέπει οι ιδιωτικοποιήσεις αυτές να ακυρωθούν άμεσα και να παραβιαστούν τα συμφωνηθέντα στο μνημόνιο, ή να ακυρωθούν μετά την ψήφιση του νέου Συντάγματος και να εκδιωχθούν οι επενδυτές που στο μεταξύ θα έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα.
Κράτος-Εκκλησία διαχωρίζονται ενωμένα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εξάλλου, παρουσιάζει η πρόταση του πρωθυπουργού για τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας. Από τη δέσμευση για απόλυτο διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος που διατυμπάνιζε κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ στο περίφημο «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», ο πρωθυπουργός έφτασε να προτείνει ένα πλαίσιο που δεν θίγει σε τίποτα την Εκκλησία.
«Γνωρίζουμε όλοι καλά ότι πρόκειται για εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα», είπε επί λέξει ο κ. Τσίπρας. «Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας» ήταν η πλήρης αναφορά του. Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε…
Τέλος στις οικουμενικές και τον… Στουρνάρα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και το δεύτερο σκέλος της πρότασης του πρωθυπουργού σχετικά με τα ασυμβίβαστα που προτείνει για το αξίωμα του πρωθυπουργού.
«Πρωθυπουργός θα ορίζεται, εκτός φυσικά των υπηρεσιακών, αποκλειστικά αιρετός από τον λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία βουλευτής», πρότεινε ο κ. Τσίπρας, αποκλείοντας στο εξής το ενδεχόμενο να αναλάβει πρωθυπουργός σε κυβέρνηση συνεργασίας κάποιο πρόσωπο που θα είναι τεχνοκράτης και δεν θα έχει εκλεγεί βουλευτής.
Ολοι συμφωνούν ότι η διάταξη αυτή, που αποκλείει στο εξής την επανάληψη του πειράματος της κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου, έχει τη φωτογραφία του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Εκτός όμως από τον κ. Στουρνάρα, η κυβερνητική πρόταση βάζει τέλος και σε κάθε σενάριο σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης, ιδιαίτερα για τη μεθεπόμενη Βουλή, της οποίας τα μέλη θα εκλεγούν με απλή αναλογική. Διότι, ως γνωστόν, στις οικουμενικές κυβερνήσεις ή στις κυβερνήσεις ευρείας συνεργασίας δεν μπορούν να τεθούν επικεφαλής πολιτικά πρόσωπα, αφού είναι δυσκολότερο να υπάρχει σε αυτά πολιτική συμφωνία από τα κόμματα που τις απαρτίζουν.
Εφόσον λοιπόν θα υπάρχει πλέον ρήτρα απαγόρευσης για την ανάθεση της πρωθυπουργίας σε μη πολιτικά πρόσωπα, στην πραγματικότητα αποκλείεται το ενδεχόμενο σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης ή κυβέρνησης ευρείας συνεργασίας από τη μεθεπόμενη Βουλή.
Πρόεδρος Δημοκρατίας: Καραμανλής vs Τσίπρα;
Ιδιαίτερη συζήτηση προκαλεί επίσης η πρόταση του πρωθυπουργού για την αλλαγή της διαδικασίας εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η αντιπολίτευση επικρίνει ήδη τον κ. Τσίπρα σημειώνοντας ότι τροποποίησε την αρχική του θέση για απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό για όποιον πολίτη επιθυμεί να θέσει υποψηφιότητα λόγω των αντιδράσεων που προκλήθηκαν από την πτέρυγα των «53+».
Η νέα πρόταση του κ. Τσίπρα, κατά την άποψη της πλειοψηφίας των βουλευτών, φωτογραφίζει σαφώς τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή.
Ωστόσο, υπάρχουν βουλευτές της αντιπολίτευσης που υποστηρίζουν ήδη ότι η διάταξη εξυπηρετεί περισσότερο τον ίδιο τον κ. Τσίπρα, προβλέποντας ότι με την πρότασή του «έβαλε πλώρη για την Προεδρία».
Σύμφωνα με την πρόταση του πρωθυπουργού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλέγεται από το Κοινοβούλιο μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση των 2/3 της Βουλής στο πρόσωπό του σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες.
Αν αποβούν άκαρπες, τότε η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, το οποίο θα αποφασίζει την εκλογή του Προέδρου με καθολική ψηφοφορία που θα διεξάγεται ανάμεσα στους δύο πλειοψηφήσαντες υποψηφίους της τελευταίας ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο. Με την τροποποίηση αυτή ο κ. Τσίπρας περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των πιθανών υποψηφίων στο μέλλον και κυρίως καθιστά και πάλι υποχρεωτική την υπόδειξή τους από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Από τη νέα διαδικασία ευνοούνται σαφώς τα πολιτικά πρόσωπα που είναι ιδιαιτέρως δημοφιλή και ανήκουν στα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Και αυτά δεν είναι άλλα από τον Κώστα Καραμανλή και τον Αλέξη Τσίπρα.
Η επόμενη προεδρική εκλογή είναι προγραμματισμένη για τον Φεβρουάριο του 2020. «Αν τότε πρωθυπουργός είναι ο Τσίπρας, το φαβορί θα είναι ο Καραμανλής», συμφωνούν στα πολιτικά πηγαδάκια. «Αν δεν είναι ο Τσίπρας πρωθυπουργός, τότε θα κυβερνά η Ν.Δ. και το φαβορί γίνεται ο Τσίπρας», προσθέτουν.
protothema.gr
