Άβυσσος χωρίζει τις δύο πλευρές, Ελλάδα και δανειστές, στις πολυσέλιδες προτάσεις τους που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας προκαλώντας αναταράξεις, αναβολή/ομαδοποίηση δόσεων προς το ΔΝΤ και αλλαγή στον διαπραγματευτικό σχεδιασμό.
Οι δανειστές ζητούν διαδοχικά «τσουνάμι» προαπαιτούμενων εκ των οποίων το πιο σκληρό θα πρέπει να έρθει πριν από τον Ιούλιο, το επόμενο το φθινόπωρο και ένα ακόμη στην αρχή του 2016 με στόχο να έρθουν 4,5 δισ. ευρώ φέτος και το 2016 στα κρατικά ταμεία. Και παρ όλα αυτά, δεν λένε ούτε λέξη για την διευθέτηση του χρέους, την ανάπτυξη και την πρόσθετη χρηματοδότηση της χώρας.
Αντιθέτως η κυβέρνηση στην δική της πρόταση θέτει το θέμα χρέος- ανάπτυξη – χρηματοδότηση σε ειδικό κεφάλαιο ως προϋπόθεση για την συμφωνία. Και συμπληρώνει το πακέτο με μέτρα που επικεντρώνονται στον ΦΠΑ και σε νέους φόρους που «τεστάρουν» τις ενδοκυβερνητικές αντοχές, χωρίς όμως να επαρκούν για τους «έξω», αφήνοντας σχεδόν αλώβητο το δημόσιο, και προβλέποντας μεταβατικές περιόδους για τις πρόωρες συντάξεις..
Η απόρριψη
Η πρόταση των δανειστών «περιέχει ακραίες θέσεις που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την ελληνική κυβέρνηση. Δεν ανταποκρίνονται, μάλιστα, στις αλλαγές που είχαν αποδεχθεί στο Brussels Group» ανέφεραν αργά χθες το βράδυ κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου λίγο πριν την νέα τηλεδιάσκεψη κορυφής του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τους ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας. Σήμερα το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο εσωτερικό μέτωπο που «βράζει», με κυβερνητικά στελέχη να αναφέρουν χθες ότι η ελληνική πρόταση είναι δυσμενέστερη από το email Χαρδούβελη.
Κατ ουσίαν η αξία των μέτρων «αυγατίζει», καθώς αποδεικνύεται και πάλι το… αυτονόητο: κάθε καθυστέρηση φέρνει νέα μέτρα σε μία διαπραγμάτευση που «σέρνεται» εδώ και έναν χρόνο βυθίζοντας την ελληνική οικονομία και πάλι στην ύφεση.
Crash test στα μέτρα
Το ελληνικό κείμενο αριθμεί 47 σελίδες, ενώ αυτό των δανειστών είναι μεν πολύ πιο «σύντομο» αλλά και πάρα πολύ συμπυκνωμένο με μία… καινοτομία: στο παράρτημά του – που επί της ουσίας είναι πιο μεγάλο από το βασικό κείμενο – βάζει ένα τσουνάμι από μέτρα ως προαπαιτούμενα….
Ανά πεδίο, κυβέρνηση και δανειστές ζητούν:
Πρωτογενή πλεονάσματα
Δανειστές: Ζητούν να ψηφισθεί πριν από την 1η Ιουλίου 2015
Συμπληρωματικός προϋπολογισμός 2015
Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2016 – 2019 που θα στηρίζεται από «αξιόπιστο και ευμεγέθες πακέτο μέτρων» που θα περιλαμβάνει αλλαγές στον ΦΠΑ, άλλα φορολογικά μέτρα, μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, στην δημόσια διοίκηση, στην συλλογή φόρων και σε άλλα παραμετρικά πεδία.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση το πακέτο των μέτρων που ζητούν φτάνει στην διετία στα 4,5 δισ. ευρώ και συμπληρώνεται από πλειάδα άλλων εφαρμοστικών διατάξεων.
Ζητούν πρωτογενή πλεονάσματα 1% φέτος, 2% το 2016, 3% το 2017 και 3,5% στην συνέχεια. Προτείνουν συμπληρωματικό προϋπολογισμό και ζητούν πρόσθετες παρεμβάσεις αν υπάρξουν αποφάσεις δικαστηρίων ή άλλοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι.
Ελλάδα: Πρωτογενές πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ φέτος, 1,5% το 2016, 2,5% το 2017 και 3,5% έως το 2022.
ΦΠΑ
Δανειστές: Ζητούν αναθεώρηση του καθεστώτος ΦΠΑ με στόχο έσοδα 1% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση (1,8 δισ. ευρώ). Το νέο σύστημα θα βασίζεται σε συντελεστή ΦΠΑ για όλα εκτός από 11% συντελεστή «σε τρόφιμα, φάρμακα και ξενοδοχεία», θα μειώνει τις εξαιρέσεις για να περιορίσει την φορολογική βάση και θα εξαλείψει μειωμένους συντελεστές περιλαμβανομένων και των νησιών.
Ζητούν άμεση εφαρμογή της κατάργησης όλων των εξαιρέσεων από 01/07/2015
Ελλάδα: Νέο πλαίσιο συντελεστών ΦΠΑ 6%, 11% και 23% με το χαμηλό συντελεστή μόνο για φάρμακα, θέατρα και βιβλία. Στο 11% μεταφέρονται, σύμφωνα πάντα με την ελληνική πρόταση, εφημερίδες, περιοδικά, «βασικά και φρέσκα τρόφιμα», η ενέργεια το νερό και ο τουρισμός.
Στο 23% πηγαίνουν πολλά τρόφιμα (το 28% του συνόλου λέει η πρόταση) μαζί με είδη αλιείας εκτός ψαριών, γλυκά, μαρμελάδες, επεξεργασμένο ψωμί, μακαρόνια, σάντουιτς, έτοιμο φαγητό, σοκολάτες, σάλτσες κλπ.
Η κυβέρνηση δεσμεύεται για άμεση αλλαγή των συντελεστών με την εξαίρεση των ξενοδοχείων για τα οποία το μέτρο θα ξεκινήσει από 1η Οκτωβρίου.
Προαναγγέλλει και point system για τη συλλογή αποδείξεων.
Φόροι
Δανειστές: Απαιτούν διατήρηση φόρου τύπου ΕΝΦΙΑ και το 2016 ή εναλλακτικά την αύξηση της ελάχιστης φορολογίας εισοδήματος για να διασφαλιστούν 2,65 δισ. ευρώ. Ζητούν 100% προκαταβολή στην παρακράτηση φόρου επιχειρήσεων, κατάργηση ειδικών καθεστώτων αγροτών και των εκπτώσεων/επιδομάτων στο πετρέλαιο θέρμανσης και το αγροτικό ντίζελ. Ζητούν και μεγάλη αύξηση της φορολογίας των αγροτών και ευκολότερες κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών.
Ελλάδα: Η κυβέρνηση στο πεδίο των εσόδων προτείνει:
* Νέες κλίμακες έκτακτης εισφοράς από 0,7% για εισοδήματα από 12.000 ευρώ έως 8% για εισοδήματα πάνω από 500.000 ευρώ (220 εκατ. ευρώ φέτος και 250 το 2016). Ουσιαστικά προκαλεί αύξηση σε όσους έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ
* Ειδική εισφορά για μεγάλες επιχειρήσεις (1,064 δισ. ευρώ)
*Τέλος στις τηλεοπτικές διαφημίσεις (100 εκατ. ευρώ φέτος και 100 εκατ. ευρώ το 2016)
* Φόρο πολυτελείας σε αυτοκίνητα άνω των 2.500 κ.κ και άλλων ειδικών πολυτελείας (30 εκατ. ευρώ ετησίως) Προκαλεί αύξηση φόρου στα σκάφη αναψυχής άνω των δέκα μέτρων και αύξηση από το 10% στο 13% του φόρoυ για τα οχήματα άνω των 2500 κυβικών.
* Τέλη συχνοτήτων (220 εκατ. ευρώ)
* Πρόστιμα σε οδηγούς που δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ και σε ανασφάλιστα αυτοκίνητα (120 εκατ. ευρώ φέτος και 90 εκατ. ευρώ το 2016)
* Αυστηροποίηση της νομοθεσίας για τη φοροδιαφυγή
* Εισπρακτική ρύθμιση συμβιβασμού για τις φορολογικές υποθέσεις που δεν έχουν ακόμη προχωρήσει δικαστικά
* Μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καύσιμων
* Αξιοποίηση του καταθεσιολογίου για τα έτη 2000-2014 προκειμένου να εντοπιστούν αδήλωτα εισοδήματα
* Συνεργασία με ξένες αρχές για την αποκάλυψη στοιχείων Ελλήνων καταθετών του εξωτερικού.
* Κατάργηση στο τέλος Ιουνίου της ρύθμισης των 100 δόσεων και καθιέρωση της μια ρύθμισης με αυστηρότερα κριτήρια.
Ασφαλιστικό
Δανειστές: Πλήρη εφαρμογή των ασφαλιστικών νόμων και «περαιτέρω άμεσα βήματα» στο συνταξιοδοτικό ετήσιας απόδοσης 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ) με νέο σύστημα που θα συνδέει στενότερα τις εισφορές με τις παροχές. Μεταξύ αυτών όσοι συνταξιοδοτούνται μετά την 30η Ιουνίου 2015 θα εισπράττουν ανταποδοτική σύνταξη και αφού συμπληρώνουν την ηλικία των 67 ετών. Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ ως το τέλος του 2016. Ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. Κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Σύνδεση ασφαλιστικών εισφορών με τη σύνταξη. Εφαρμογή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις. Αυξημένη συμμετοχή συνταξιούχων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ελλάδα: Αναστολή εφαρμογής ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για 2 έτη (τέλος 2016) αλλά και σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων σε τρεις φορείς, κωδικοποίηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας, πάταξη της εισφοροδιαφυγής, αναστολή του νέου τρόπου υπολογισμού των κύριων συντάξεων το 2015 και νέες αναλογιστικές μελέτες για το ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό σύστημα.
Εργασιακό
Δανειστές: Ζητούν να μην γίνει καμία αλλαγή στη μνημονιακή εργασιακή νομοθεσία, χωρίς συνεννόηση μαζί τους. Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει επίσης να κάνουν πιο ελαστική και πιο αποτελεσματική την αγορά εργασίας. Ζητούν αναθεώρηση των υπαρχόντων πλαισίων που διέπει τις ομαδικές απολύσεις, τη συνδικαλιστική δράση και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις (λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες πρακτικές στην Ευρώπη). Ζητούν να μην υπάρξει καμία αλλαγή στο τρέχον πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων πριν τα τέλη του 2015. Κάθε αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο του εργασιακού θα υιοθετηθεί σε συμφωνία με την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, σημειώνεται.
Ελλάδα: Προβλέπει σταδιακή αύξηση κατώτατου μισθού, στα επίπεδα του 2010, επαναφορά των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.
Δημόσιο
Δανειστές: Ζητούν από το 2016 εφαρμογή του νέου μισθολογίου, αναδιάρθρωση επιδομάτων, επιβολή ορίων στις αμοιβές και στο προσωπικό συμβατών με το μνημόνιο έως και το 2019. Θέλουν νομοθεσία που θα προβλέπει τη θέσπιση ενός μισθολογίου στο Δημόσιο (μέχρι το Νοέμβριο του 2015) που θα είναι προσαρμοσμένο στους στόχους της μισθολογικής δαπάνης, σε σύνδεση με τις δεξιότητες, τις επιδόσεις και του προσωπικού Στόχος είναι να πέσουν οι μισθοί σαν ποσοστό του ΑΕΠ μέχρι το 2019, όπως θα προβλέπεται στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Ζητούν τα μη-μισθολογικά επιδόματα να ευθυγραμμιστούν με εκείνα της δημόσιας διοίκησης σύμφωνα με τις καλύτερες πρακτικές στην ΕΕ.
Ελλάδα: Μία πρόσληψη για κάθε δύο αποχωρήσεις. Ενιαίο μισθολόγιο (ίδια αμοιβή για την ίδια εργασία), εφαρμογή νόμου επαναπροσλήψεων.
Αποκρατικοποιήσεις
Δανειστές: Ζητούν αποκρατικοποίηση της μικρής ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ και διασφάλιση μνημονιακών στόχων για έσοδα.
Ελλάδα: Η ελληνική πρόταση προβλέπει 3,2 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις στην 2ετία, ακόμη 2,1 δισ. ευρώ την περίοδο 2017-2019 και ακόμη 10,8 δισ. ευρώ μετά το 2020. Η αξιοποίηση του Ελληνικού σημαίνεται με αστερίσκο, χωρίς να υπολογίζονται τα έσοδα.
Τράπεζες
Δανειστές: Ζητούν δέσμευση ότι δεν θα γίνει καμία δημοσιονομική πράξη που να υπονομεύσει την φερεγγυότητα των τραπεζών. Ζητούν αλλαγή του πλαισίου αφερεγγυότητας και την ανάπτυξη στρατηγικής που θα επιστρέψει τις τράπεζες σε ιδιωτική ιδιοκτησία προσελκύοντας διεθνείς στρατηγικούς επενδυτές. Στο θέμα των κόκκινων δανείων, θα πρέπει να επιλυθεί ζητώντας και βοήθεια από ξένους ειδικούς με παράλληλη ανάπτυξη ενός δικτύου προστασίας για τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες. Ζητούν επίσης διασφάλιση και σεβασμό από την κυβέρνηση του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών, ανά τρίμηνο κατάθεση στην ΤτΕ σχεδίων χρηματοδοτικών αναγκών (funding plan). Το ΔΣ των τραπεζών, θα τοποθετείται σύμφωνα με το υφιστάμενο πλαίσιο και σε συμφωνία με την νομοθεσία της ΕΕ και τις διεθνείς πρακτικές. Θα διασφαλιστεί η ανεξαρτησία του ΤΧΣ.
Ελλάδα: Προαναγγέλλει επιτροπή για τα κόκκινα δάνεια και αλλαγές στον νόμο Κατσέλη. Προτείνει και προσωρινό πάγωμα πλειστηριασμών με εισοδηματικά κριτήρια. Στην επαναφορά της προστασίας από τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας προτείνει κλιμακωτή μέθοδο καταβολής ελάχιστης δόσης που ευνοεί τους πιο οικονομικά αδύναμους. Στο Νόμο Κατσέλη θα μπορούν να προσφεύγουν πλέον και μικρές επιχειρήσεις. Προβλέπεται επίσης ίδρυση εξειδικευμένων δικαστηρίων, προτεραιότητα εκδίκασης των υποθέσεων δανειοληπτών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες Αλλαγές προβλέπονται και στον πτωχευτικό κώδικα των επιχειρήσεων έως τον Οκτώβριο του 2015, ενώ στον «νόμο Κατσέλη» στόχος είναι η επιτάχυνση της εκδίκασης των υποθέσεων με τον περιορισμό της κατάχρησης των ευεργετικών διατάξεών του από τους λεγόμενους «στρατηγικούς κακοπληρωτές».
Φάρμακα – υγεία
Δανειστές: Αύξηση της συμμετοχής των συνταξιούχων στη δαπάνη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επίσης αύξηση του ΦΠΑ στα φάρμακα στο 11%, από το 6% που ζητάει η κυβέρνηση και το 6.5% που είναι σήμερα. Ζητούν υποχρεωτική από 1/7 συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία, θέλουν να καταβληθεί από ιδιωτικές κλινικές, τα διαγνωστικά κέντρα και τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις το ποσό του clawback, δηλαδή της αυτόματης επιστροφής από τους παρόχους υγείας της υπέρβασης της δαπάνης για το 2014, αλλά και τα όρια του clawback για το 2015 να ισχύσουν και την επόμενη χρονιά. Συστήνουν να μειωθούν οι τιμές για τις διαγνωστικές εξετάσεις στο όριο του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ (ο οποίος για φέτος είναι στα 325 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες για εξετάσεις είναι διπλάσιες του κονδυλίου).
Ελλάδα: Προαναγγέλλει το άνοιγμα του δικτύου διανομής των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων και, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, θα μπορούν να πωλούνται και σε ειδικά διαμορφωμένα σημεία από τα σούπερ- μάρκετ.
Δόσεις ΕΚΤ και δάνειο ΔΝΤ
Μόνο στην ελληνική πρόταση υπάρχει κεφάλαιο για το χρέος. Ζητά στις 30/6/2015 μετά από συζήτηση με τους θεσμούς να βρεθεί η βέλτιστη λύση για την αποπληρωμή των ομολόγων της ΕΚΤ με χρηματοδότηση από τον ESM. Προτείνει να αναδιαρθρωθεί το χρέος της Ελλάδας προς το ΔΝΤ με στόχο να πληρωθεί σε δύο φάσεις, στις 30/6/2015 η πρώτη και η δεύτερη ανάλογα με την χρηματοδότηση της χώρας έως τις 31/3.2016 που λήγει το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Κάνει λόγο για χρηματοδότηση από τις αγορές από τις 31/3/ 2016 μετά από αναδιάρθρωση χρέους. Κάνει λόγο και για αναπτυξιακό πακέτο.
Της Δήμητρας Καδδά, capital.gr
