Άρθρο της Χαράς Γουλιάμη , ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ – ΕΠΨΥΠΕ ΙΡΙΣ ΑΧΑΙΑΣ
Η οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια μαστίζει την Ελλάδα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζει και να διαταράσσει σε μεγάλο βαθμό τους οικογενειακούς δεσμούς . Αυτό συμβαίνει διότι η οικογένεια ως μικροσύστημα της ευρύτερης κοινωνίας επηρεάζεται από τα διάφορα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δρώμενα που συμβαίνουν γύρω της .
Πριν από την οικονομική κρίση το αίσθημα της ευδαιμονίας ήταν συνυφασμένο με την υπερβολική κατανάλωση αγαθών. Οι γονείς είχαν μπει σ’ ένα ανελέητο κυνήγι παροχής υλικών αγαθών στα παιδιά τους με αποτέλεσμα η τωρινή αδυναμία παροχής να πλήττει την αυτοεκτίμηση και την αυτοεικόνα τους.
Η σχέση γονιού-παιδιού έχει διαταραχθεί. Οι γονείς συμμετέχουν λιγότερο στη φροντίδα των παιδιών, δεν είναι πολύ στοργικοί, και είναι ασυνεπείς σε θέματα πειθαρχίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτό το οικογενειακό κλίμα θέτει τους εφήβους σε κινδύνους με πιθανές αρνητικές εξελίξεις όπως οξυθυμία, εκπαιδευτικές δυσκολίες και αντικοινωνική συμπεριφορά.
Το πρώτο δίλημμα με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι οι περισσότεροι είναι: «Συζητάμε με τα παιδιά για τα οικονομικά μας και αν ναι, ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος;». Πρώτα πρώτα, όσο κι αν θα το θέλαμε, δεν μπορούμε να αφήνουμε τα παιδιά έξω απ’ την πραγματικότητα της ζωής μας.
Τα παιδιά και ειδικά οι έφηβοι πρέπει και έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν, να συμμετέχουν σε όλα αυτά αλλά και να αισθάνονται ότι μπορούν, παρόλα αυτά, να συνεχίσουν να είναι παιδιά. Άλλωστε, είναι αδύνατον να «κρυφτείς»…
Ερχόμαστε λοιπόν στο «πώς πρέπει να μιλήσουμε στα παιδιά ». Χωρίς να τα πανικοβάλλουμε, να τα αποθαρρύνουμε, να τα απογοητεύσουμε.
1. Μην τους κρύβετε την αλήθεια. Τα παιδιά έτσι κι αλλιώς αντιλαμβάνονται τα πάντα. Δεν χρειάζεται να ξέρουν κάθε λεπτομέρεια, αλλά την αλήθεια, με λίγα και κατανοητά λόγια που ταιριάζουν στην ηλικία τους.
2. Αν έχετε αγωνία, παραδεχτείτε το. Όταν απλώς διαισθάνονται την αγωνία σας χωρίς να ξέρουν τι συμβαίνει, η απειλή είναι μεγαλύτερη γι’ αυτά.
3. Κρατήστε ανοιχτό το διάλογο. Αυτό τον καιρό που τα παιδιά ακούνε ειδήσεις, φήμες, διαδόσεις, συζητήσεις φροντίστε να είστε ο κύριος συνομιλητής τους που διαψεύδει, μετριάζει, βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση και καθησυχάζει αν χρειαστεί.
4. Ορίστε τις οικονομικές σας δυνατότητες. Καθίστε μαζί με τα παιδιά και εξηγείστε τους ότι πρέπει να περιορίσετε τα έξοδα σας. Βρείτε μαζί τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας να συνεισφέρει, ιεραρχώντας τις ανάγκες του. Προσπαθήστε να κρατήσετε αυτό το κοινό οικονομικό πλάνο για τουλάχιστον ένα μήνα και εξετάστε μαζί το αποτέλεσμα.
5. Περιορίστε την ένταση. Πολύ πιθανό να είστε αγχωμένοι και ευερέθιστοι αλλά προσπαθήστε να διατηρήσετε την ηρεμία σας, μιλήστε με φίλους, βρείτε διεξόδους . Οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια είναι ίσως η μεγαλύτερη δοκιμασία που περνούν τα παιδιά σε τέτοιες περιόδους.
6. Διατηρήστε τις συνήθειες σας. Όταν όλα γύρω αλλάζουν, όλοι και πιο πολύ τα παιδιά έχουν ανάγκη από τις γνώριμες τους συνήθειες, τα κοινά γεύματα, τις ιστορίες το βράδυ, τις αγκαλιές και τα χάδια, που δίνουν αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας.
7. Ελέγξτε τις ειδήσεις. Θέλετε να ενημερώνεστε αλλά οι ειδήσεις είναι συχνά πιο τρομακτικές κι από θρίλερ. Γι΄ αυτό κάντε το καλύτερα χωρίς να βλέπουν και τα παιδιά μαζί.
8. Ελαττώστε το στρες στην οικογένεια. Προσπαθήσετε να μην αφήνετε να σας κατακλύζει το άγχος και να παραμένετε ψύχραιμοι. Βρίσκοντας τρόπους να καταπολεμήσετε το στρες, (κινηθείτε, ασχοληθείτε με κάτι που σας ευχαριστεί χωρίς να κοστίζει, κάντε ποδήλατο μαζί με τα παιδιά σας, ακούστε μουσική) βοηθάτε τον εαυτό σας και τα παιδιά.
9. Αφουγκραστείτε τα παιδιά. Αυτό τον καιρό φροντίστε να είσαστε λίγο πιο «συντονισμένοι» με τα παιδιά σας. Αν παρατηρήσετε στη συμπεριφορά τους ασυνήθιστες ενδείξεις άγχους ή στενοχώριας μιλήστε μαζί τους, ζητείστε από κάποιον άλλο ενήλικα που αγαπούν να περάσει χρόνο μαζί τους, συμβουλευθείτε τον παιδίατρο ή έναν ψυχολόγο.
10. Δώστε ελπίδα. Ευτυχώς τα παιδιά αντέχουν και προσαρμόζονται, αρκεί να νιώθουν ότι μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται στην οικογένεια τους. Υποστηρίξτε το ρόλο του ενήλικα και μην τα επιβαρύνετε με σκέψεις, ευθύνες και αδιέξοδα που δεν συνάδουν με την ηλικία και την αναπτυξιακή τους ωριμότητα.
Δείξτε τους λοιπόν και πείτε τους το αυτονόητο: ότι όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα, εσείς θα κάνετε ό,τι μπορείτε για να καλυτερεύσουν.
