«Δεν θα περπατήσει» στην Ευρώπη η πρόταση Βαρουφάκη για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που διατυπώνουν στο Reuters τέσσερις αξιωματούχοι των Βρυξελλών, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν σοβαρά νομικά προβλήματα, ενώ είναι αμφίβολο αν η Ελλάδα θα κερδίσει κάτι από το σχέδιο Βαρουφάκη.
Οι αξιωματούχοι, που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση, τονίζουν στο Reuters ότι η υποδοχή του σχεδίου Βαρουφάκη είναι μάλλον ψυχρή, ενώ προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες για να αξιολογηθεί σοβαρά η πρόταση και εκφράζονται φόβοι ότι πρόκειται για ένα τέχνασμα, προκειμένου να καταλήξει η διαπραγμάτευση σε «κούρεμα» του χρέους.
Και αυτό παρότι ο κ. Βαρουφάκης, μιλώντας στους “Financial Times” , τόνισε ότι η ελληνικύ κυβέρνηση αποσύρει από το τραπέζι της διαπραγμάτευσης το αίτημα για διαγραφή χρέους, αναγνωρίζοντας ότι δύσκολα μπορεί να γίνει δεκτό από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και τους φορολογούμενους πολίτες.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι υπάρχουν σοβαρά νομικά και πολιτικά προβλήματα, σε σχέση με τις προτάσεις για ανταλλαγή του χρέους προς τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας και τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης με νέα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης, αλλά, πολύ περισσότερο, στην πρόταση για ανταλλαγή των ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με νέα ομόλογα χωρίς ημερομηνία λήξης (perpetual bonds).
Εκτός από αυτό, όμως, τονίζουν ότι είναι πολύ αμφίβολο αν η Ελλάδα θα έχει σοβαρά οφέλη, αν υπάρξει ανταλλαγή του χρέους προς τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και τα κράτη της ευρωζώνης με νέα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης. Τα δάνεια από την ευρωζώνη, συνολικού ύψους 195 δισ. ευρώ, έχουν ήδη πολύ γενναιόδωρους όρους αποπληρωμής και εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, γι’ αυτό και δύσκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό τι θα είχε να κερδίσει η Ελλάδα από την ανταλλαγή με νέα ομόλογα.
«Όλα αυτά που ακούγονται είναι πολύ ενοχλητικά, αν πράγματι πρόκειται για τις καλύτερες προτάσεις που έχει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Στην αναμενόμενη ψυχρή υποδοχή των προτάσεων Βαρουφάκη είχε αναφερθεί εξαρχής το ie, στο χθεσινοβραδινό σχετικό ρεπορτάζ του:
Την πρόταση για «κούρεμα» του ελληνικού χρέους απέσυρε ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, με δηλώσεις του στους “Financial Times”. Αντί της πρότασης αυτής, όμως, καταθέτει μια νέα, που είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες αντιδράσεις της γερμανικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας: να «κουρευτεί»… σύριζα το κεφάλαιο των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ!
Σύμφωνα με όσα δήλωσε στους “FT” ο κ. Βαρουφάκης, η πρόταση που ρίχνει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για το χρέος δεν περιλαμβάνει πλέον το «κούρεμα» των δανείων από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και τα κράτη της ευρωζώνης, καθώς αυτό είναι πολιτικά απαράδεκτο για την Γερμανία και άλλες χώρες της ευρωζώνης, επειδή εκλαμβάνεται από τους φορολογούμενους σαν μια άμεση ζημιά.
Αντί της πρότασης για «κούρεμα», που αποτέλεσε τη σημαία της προεκλογικής εκστρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Βαρουφάκης προτείνει ένα «μενού ανταλλαγών» χρέους (debt swaps):
- Τα δάνεια των κυβερνήσεων και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, συνολικού ύψους 195 δισ. ευρώ, προτείνεται να αντικατασταθούν με νέα ομόλογα, η αποπληρωμή των οποίων θα συνδεθεί με το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας. Δηλαδή, όσο αυξάνεται το ΑΕΠ θα αυξάνονται και οι πληρωμές στους πιστωτές, ενώ αν το ΑΕΠ δεν αυξάνεται ή υποχωρεί, οι πληρωμές θα «παγώνουν».
- Για τα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ονομαστικής αξίας 26 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο κ. Βαρουφάκης διατυπώνει μια πρόταση ανταλλαγής με νέα ομόλογα, χωρίς ημερομηνία λήξης (perpetual bonds), για τα οποία η Ελλάδα θα πληρώνει μόνο τόκους, χωρίς να έχει υποχρέωση πληρωμής χρεολυσίων, δηλαδή επιστροφής του κεφαλαίου.
Το πρώτο σκέλος της πρότασης Βαρουφάκη μπορεί να συζητηθεί από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Η δεύτερη πρόταση, όμως, που αφορά τα ομόλογα της ΕΚΤ, είναι βέβαιο ότι θα απορριφθεί με οργή από το Βερολίνο και την Φρανκφούρτη, αφού ισοδυναμεί με «κούρεμα» του κεφαλαίου των ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο βαθμό που η Ελλάδα θα μπορεί να το αποπληρώσει όποτε κρίνει σκόπιμο: σε ένα, πέντε, ή… εκατό χρόνια!
Όπως τονίζουν τραπεζικές πηγές στο ie, η διοίκηση της ΕΚΤ φοβόταν ότι ο κ. Βαρουφάκης θα διατύπωνε αυτή την πρόταση για τα ομόλογα που κατέχει η κεντρική τράπεζα, καθώς την έχει επαναλάβει πολλές φορές στο παρελθόν.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ότι την επομένη των ελληνικών εκλογών δημοσιεύθηκε στη γερμανική οικονομική εφημερίδα “Handelsblatt” συνέντευξη του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, ο οποίος ξεκαθάριζε προκαταβολικά ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα δεχθεί «κούρεμα» των ομολόγων της.
«Δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να αποφασίσει αν η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση χρέους. Αυτό, όμως, που είναι απολύτως σαφές είναι ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια ελάφρυνση χρέους, το οποίο κατέχει η ΕΚΤ», τόνιζε στη συνέντευξή του ο κεντρικός τραπεζίτης.
Σύμφωνα με την άποψη των κεντρικών τραπεζιτών, οποιαδήποτε διευκόλυνση στην αποπληρωμή χρέους προς την ΕΚΤ συνιστά νομισματική χρηματοδότηση, δηλαδή χρηματοδότηση μιας κυβέρνησης με τύπωμα χρήματος από την κεντρική τράπεζα, που απαγορεύεται αυστηρά από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Γι’ αυτό, άλλωστε, η ΕΚΤ εξαιρέθηκε και από το ελληνικό PSI και απέφυγε το «κούρεμα», παρότι τυπικά ανήκει στον ιδιωτικό τομέα και θα έπρεπε να έχει «κουρευτεί».
Για τη γερμανική κυβέρνηση, η πρόταση για «κούρεμα» των ομολόγων της ΕΚΤ συνιστά επικίνδυνη απειλή, σε μια περίοδο που η ΕΚΤ έχει αποφασίσει να αγοράσει κρατικά ομόλογα αξίας 1,1 τρισ. ευρώ. Αν γίνει δεκτή η πρόταση Βαρουφάκη για τα ελληνικά ομόλογα, το ίδιο θα ζητήσουν αργότερα και άλλες κυβερνήσεις, τα ομόλογα των οποίων θα έχει αγοράσει η ΕΚΤ και ουσιαστικά θα έχει ανοίξει ο δρόμος για τη μεταφορά των χρεών των κυβερνήσεων της ευρωζώνης στην κεντρική τράπεζα, κάτι που αποτελεί εφιάλτη για τους Γερμανούς, που θεωρούν ότι θα κληθούν, μέσω της ΕΚΤ, να πληρώσουν τα χρέη των «σπάταλων» κυβερνήσεων του Νότου.
Με αυτά τα δεδομένα, αναμένεται από σήμερα νέα επίθεση της Γερμανίας και της διοίκησης της ΕΚΤ στις προτάσεις Βαρουφάκη, που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο μιας προσπάθειας συμβιβασμού με τους δανειστές, αλλά όλα δείχνουν ότι θα ανάψουν νέες πυρκαγιές στην ευρωζώνη.
Ο υπουργός Οικονομικών είναι βέβαιο ότι γνώριζε εκ των προτέρων τις αντιδράσεις που θα προκαλέσει η πρότασή του για τα ομόλογα της ΕΚΤ. Το ερώτημα που τίθεται, πλέον, είναι σε τι μπορεί να αποσκοπεί η δημοσιοποίηση μιας «συμβιβαστικής» πρότασης, που είναι βέβαιο ότι θα απορριφθεί. Πιθανότατα πρόκειται για έναν ακόμη διαπραγματευτικό ελιγμό του κ. Βαρουφάκη, που μόνο με την πάροδο του χρόνου θα αποδειχθεί αν ήταν χρήσιμος, ή επιζήμιος…
