Digital «αγκαλιά» για τα δάση: Το έργο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για τη δασική προστασία

Σε μία εποχή που σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις λόγω και της κλιματικής αλλαγής οι πυρκαγιές που θα ξεσπάνε δεν θα έχουν αρχή και τέλος, το κομβικό σημείο για την προστασία των δασών, έχει να κάνει με την πρόληψη πλέον και όχι τόσο με την κατάσβεση.

Πάνω σε αυτό έρχεται η τεχνολογία για να ενισχύσει την δασική προστασία. Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στα σκαριά είναι ένα σημαντικό έργο που έχει να κάνει με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος επιτήρησης, έγκαιρης προειδοποίησης και μείωσης του κινδύνου από δασικές πυρκαγιές.
Φορέας του έργου αυτού είναι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, ενώ ο προϋπολογισμός του φτάνει τα 4.960.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ (24%). Το έργο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης για την τοπική αυτοδιοίκηση « Αντώνης Τρίτσης», με άξονα προτεραιότητας την «Ψηφιακή Σύγκλιση».

Ένα ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης

Αντικείμενο του έργου είναι η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος επιτήρησης, έγκαιρης προειδοποίησης και μείωσης του κινδύνου από δασικές πυρκαγιές στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συνδυάζοντας σύγχρονες και καινοτόμες τεχνολογίες επιτήρησης και αναγνώρισης πυρικών συμβάντων και στατικών/δυναμικών πυρικών παραμέτρων.

Το έργο αυτό θα ενισχύσει δραστικά την αποτελεσματικότητα και την επιχειρησιακή ικανότητα, του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Κέντρου Πολιτικής Προστασίας (Π.Ε.ΚΕ.Π.Π.) της ΠΔΕ στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων και ειδικότερα στο επίπεδο της πρόληψης, παρακολούθησης και έγκαιρης ανίχνευσης δασικών πυρκαγιών.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σύστημα υποβοήθησης λήψης απόφασης για την ανίχνευση πιθανότητας πυρκαγιάς σε επιλεγμένες δασικές περιοχές της ΠΔΕ. Το καινοτόμο σύστημα, εκτός της έγκαιρης ανίχνευσης για πυρκαγιά, θα έχει τη δυνατότητα να δώσει στις πυροσβεστικές δυνάμεις το πιθανό στίγμα της εστίας καθώς και την πιθανή κατεύθυνση της πυρκαγιάς.

Το σύστημα θα εποπτεύει επί 24ώρου βάσεως τις επιλεγμένες για επιτήρηση περιοχές και σε εκτάσεις που θα εκτείνονται από 30 τετραγωνικά χιλιόμετρα έως και 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα αναλόγως με το είδος του συστήματος επιτήρησης που θα έχει εγκατασταθεί.

Οι άξονες του συστήματος και η λειτουργία τους

Το σύστημα θα αποτελείται από τα εξής:

Τρεις σταθμούς ανίχνευσης τεχνολογίας Lidar (LIght Detection And Ranging) σε κατάλληλα επιλεγμένη περιοχή επιτήρησης. Η τεχνολογία LiDAR αποτελεί μια μέθοδο ενεργητικής τηλεπισκόπησης η οποία χρησιμοποιεί τεχνικές τρισδιάστατης σάρωσης με δέσμη laser για τη συλλογή δεδομένων μεγάλης πυκνότητας, ανά τετραγωνικό μέτρο, και ακρίβειας.

Οι σταθμοί ανίχνευσης θα έχουν τη δυνατότητα, εκτός από την αυτόνομη λειτουργία ανίχνευσης, να στοχεύουν πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος (πιθανό hotspot), που έχει αναγνωρισθεί από τις κάμερες, και να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ή όχι σωματιδίων καπνού δασικής πυρκαγιάς, που ανέρχονται προς τα πάνω κατά την έναρξη μιας πυρκαγιάς, ακόμη και όταν δεν είναι ορατά με το ανθρώπινο μάτι.

Ο κάθε σταθμός θα αποτελείται από: αισθητήρες (ανίχνευσης, οπτικούς, υπέρυθρους και αισθητήρες μετεωρολογικών δεδομένων), σύστημα τοπικού χειρισμού, πλατφόρμα εγκατάστασης, οικίσκο στέγασης εξοπλισμού, σύστημα ηλεκτρικής λειτουργίας, σύστημα συναγερμού, σετ περίφραξης χώρου και εξοπλισμό ασύρματης διασύνδεσης του σταθμού.

-Δεκαπέντε σταθμούς ανίχνευσης θερμικού πεδίου και οπτικού πεδίου με τεχνολογία μηχανικής μάθησης σε κατάλληλα επιλεγμένες περιοχές επιτήρησης. Οι δέκα σταθμοί θα διαθέτουν διασύνδεση με μόνιμη πηγή ρεύματος από το δημόσιο δίκτυο, ενώ για τους υπόλοιπους πέντε θα πρέπει να προβλεφθεί αυτόνομη λειτουργία με χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων και κατάλληλων μπαταριών.

-Ένα κέντρο ελέγχου όπου θα εγκατασταθούν δύο κεντρικοί σταθμοί επιτήρησης (εξοπλισμός και λογισμικά), ένας για κάθε κατηγορία σταθμών ανίχνευσης.

-Δύο περιφερειακά κέντρα επιτήρησης με πρόσβαση στον κεντρικό σταθμό επιτήρησης των σταθμών ανίχνευσης.

Ο κάθε σταθμός ανίχνευσης θα αποτελείται από: αισθητήρες/κάμερες (ανίχνευσης, οπτικούς, υπέρυθρους, αισθητήρες μετεωρολογικών δεδομένων), σύστημα τοπικού χειρισμού, πλατφόρμα εγκατάστασης, οικίσκο στέγασης εξοπλισμού, σύστημα ηλεκτρικής λειτουργίας, σύστημα συναγερμού, σετ περίφραξης χώρου, εξοπλισμό ασύρματης διασύνδεσης του σταθμού καθώς και λογισμικό συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων.

Η μεταφορά δεδομένων από τους σταθμούς ανίχνευσης θα γίνεται μέσω ευρυζωνικής σύνδεσης (ασύρματη ζεύξη, δορυφορική, κινητή τηλεφωνία, καλωδιακή).

Το Κέντρο ελέγχου και οι φάσεις υλοποίησης

Το Κέντρο Ελέγχου του συστήματος θα είναι η κύρια τοποθεσία πρόσβασης στο σύστημα και των καθημερινών λειτουργιών που αποτελείται από μεμονωμένους σταθμούς εργασίας, οθόνες και επίτοιχες οθόνες, και θα περιλαμβάνει: διακομιστές συστήματος (application servers), σταθερούς υπολογιστές τύπου desktop, οθόνες 50 ιντσών, σύστημα αποθήκευσης δεδομένων και σύστημα χειροκίνητου ελέγχου των επιμέρους υποσυστημάτων των σταθμών ανίχνευσης.

Στο πλαίσιο του έργου, οι υποψήφιοι ανάδοχοι θα αναλάβουν την προμήθεια, εγκατάσταση και παραμετροποίηση των παραπάνω σταθμών καθώς και υπηρεσίες εκπαίδευσης, πιλοτικής Λειτουργίας, εγγύησης καλής λειτουργίας και συντήρησης.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η υλοποίηση του έργου περιλαμβάνει τέσσερις φάσεις: τη μελέτη εφαρμογής, την εγκατάσταση αρχικών σταθμών ανίχνευσης και κέντρου ελέγχου, την εγκατάσταση τελικών σταθμών ανίχνευσης και περιφερειακών σταθμών επιτήρησης και την πιλοτική λειτουργία και εκπαίδευση.