Γιατί οι άνθρωποι δεν συμπαθούν τους υπερβολικά έξυπνους ηγέτες

Οι ηγέτες με IQ άνω του 120 κρίνονται ως λιγότερο αποτελεσματικοί, ανεξάρτητα από την πραγματική απόδοσή τους.

Σύμφωνα με ένα μεγάλο πλήθος ερευνών, η υψηλή νοημοσύνη δημιουργεί καλύτερους ηγέτες – από το χώρο των προπτυχιακών φοιτητών έως τα στελέχη επιχειρήσεων και τους προέδρους. Είναι σίγουρα λογικό ότι η γνώση τους χειρισμού μίας αλλαγής της αγοράς ή ενός νομοθετικού αδιεξόδου, απαιτεί γνωστική ευστροφία. Όμως, μια νέα έρευνα σχετικά με την ηγεσία δείχνει ότι, όταν η υψηλή νοημοσύνη φτάσει σε ένα ορισμένο σημείο, σταματά να είναι ωφέλιμη και να αρχίζει να έχει αντίθετα αποτελέσματα.

Παρόλο που προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ομάδες που είχαν πιο έξυπνους ηγέτες, είχαν και αντικειμενικά καλύτερες επιδόσεις, ορισμένες μελέτες φέρνουν στην επιφάνεια αποτελέσματα που υποστηρίζουν ότι οι οπαδοί ενδέχεται να βλέπουν υποκειμενικά τους ηγέτες που έχουν εξαιρετικά υψηλό επίπεδο νοημοσύνης, ως λιγότερο αποτελεσματικούς.

Πριν από δεκαετίες, ο Ντιν Σάιμοντον , Ψυχολόγος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, υποστήριζε ότι τα λόγια των επιφανών ηγετών μπορεί απλά να μην γίνονται αντιληπτά από τους ανθρώπους, οι λύσεις που προτείνουν να είναι πιο περίπλοκες και οι οπαδοί να δυσκολεύονται να συσχετιστούν μαζί τους. Τώρα ο Σάιμοντον και δύο συνάδελφοί του, εξέτασαν αυτή την ιδέα, δημοσιεύοντας τα αποτελέσματά τους στο περιοδικό Applied Psychology.

Οι ερευνητές εξέτασαν 379 άνδρες και γυναίκες επιχειρηματίες σε 30 χώρες, σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς όπως η τραπεζική, το λιανικό εμπόριο και η τεχνολογία. Οι συμμετέχοντες υπεβλήθησαν σε τεστ IQ (ένας ατελής αλλά ισχυρός προγνωστικός δείκτης απόδοσης σε πολλούς τομείς), και ο καθένας τους αξιολογήθηκε για το στυλ ηγεσίας και την αποτελεσματικότητα, κατά μέσο όρο, από οκτώ συναδέλφους του. Το IQ συσχετίστηκε θετικά με την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του ηγέτη, τη διαμόρφωση της στρατηγικής, το όραμα και πολλά άλλα χαρακτηριστικά – μέχρι ενός σημείου.

Οι αξιολογήσεις κορυφώθηκαν σε ένα IQ περίπου 120, το οποίο είναι υψηλότερο από το 80% περίπου των υπαλλήλων γραφείου.

Πέρα από αυτό, οι αξιολογήσεις μειώθηκαν. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το «ιδανικό» IQ θα μπορούσε να είναι υψηλότερο ή χαμηλότερο σε διάφορους τομείς, ανάλογα με το αν οι τεχνικές και οι κοινωνικές δεξιότητες είναι περισσότερο εκτιμητέες σε μια δεδομένη εργασιακή κουλτούρα.

Η σωστή ερμηνεία της μελέτης, θα ήταν ότι υπογραμμίζει την ανάγκη να κατανοηθεί τι κάνουν οι κορυφαίοι ηγέτες που διαθέτουν υψηλό IQ, το οποίο αποτρέπει τους οπαδούς να το αντιληφθούν. Μία λανθασμένη ερμηνεία θα ήταν: Μην προσλαμβάνετε ηγέτες με υψηλό IQ.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Γιάννης Αντωνάκης, Ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης στην Ελβετία, προτείνει ότι οι ηγέτες πρέπει να χρησιμοποιήσουν τη νοημοσύνη τους για να δημιουργήσουν δημιουργικές μεταφορές που θα πείσουν και θα εμπνεύσουν άλλους – όπως έκανε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Νομίζω ότι ο μόνος τρόπος που ένας έξυπνος άνθρωπος μπορεί να μεταδώσει την νοημοσύνη του με τον κατάλληλο τρόπο και να συνδεθεί με τον λαό, είναι να μιλήσει με χαρισματικούς τρόπους.